Hoàn toàn khác với sáng chế, ba doanh
nhân có những đổi mới sáng tạo công nghệ; đem lại sản phẩm, quy trình,
dịch vụ tốt hơn những thứ đã có.
Sự đổi mới sáng tạo (innovation) luôn được định nghĩa hoàn toàn
khác với sáng chế (invention). Nó thường được hiểu là “đưa ra một cái gì
đó mới; một ý tưởng mới, phương pháp hoặc thiết bị; một sự mới lạ".
Theo
định nghĩa hiện đại hơn và được chỉnh sửa, đổi mới sáng tạo là “việc
tạo ra các sản phẩm, quy trình, dịch vụ, công nghệ hoặc ý tưởng tốt hơn
hoặc có hiệu quả hơn những thứ đã sẵn có đối với thị trường, chính phủ
và xã hội".
Định nghĩa về đổi mới sáng tạo ngày nay đã thay đổi
để phản ánh sự khác biệt của nó so với sự cải tiến, rằng sự đổi mới sáng
tạo muốn nói đến khái niệm “làm cái gì đó mới khác lạ” hơn là “làm cùng
một thứ một cách tốt hơn".
Câu hỏi “đổi mới sáng tạo có đang
tiếp tục diễn ra hay không” được tranh luận nảy lửa trong các nhóm ở
Thung lũng Silicon. Có những người, như nhà đầu tư mạo hiểm siêu hạng
Peter Thiel và doanh nhân khởi nghiệp hàng loạt Max Levchin, lập luận
rằng Mỹ, quốc gia giữ vị thế như một ngọn hải đăng của đổi mới sáng tạo,
đang ở đâu đó giữa “tình cảnh túng quẫn và tiêu vong” (dire straits and
dead).
Cũng có những người như Peter Diamandis và Ray Kurzweil,
tin rằng Điểm kỳ dị (Singularity) đang đến gần, và định nghĩa hiện đại
của chúng ta về đổi mới sáng tạo chỉ mới bắt đầu. Những người khác lại
đặt câu hỏi rộng hơn: Chúng ta thực sự cần bao nhiêu đổi mới sáng tạo?
Nguồn: sưu tầm internet
|
Từ trái qua: Steve Jobs, Bill Gates, Elon Musk. Ảnh: CNBC.
|
Nói
cho cùng, Elon Musk không làm ra thứ gì về bản chất có tính sáng tạo.
Ôtô điện được sản xuất năm 1996 khi General Motors (GM) chuẩn bị bán
EV1. Thế hệ ôtô điện thứ hai này có thể di chuyển từ 80 đến 140 dặm
trước khi cần sạc lại (mặc dù có những suy đoán về những gì thực sự đã
xảy ra, hầu hết mọi người tin rằng GM đã tự hủy xe ôtô điện này để tránh
tổn thất tiềm ẩn trong việc bán phụ tùng và đã nhượng bộ trước áp lực
từ ngành công nghiệp dầu mỏ).
Musk nhận ra rằng có một thị trường
ôtô điện chưa được đáp ứng tốt, với những người tiêu dùng có ý thức về
môi trường nhưng không muốn bị bắt gặp đang lái chiếc Toyota Prius thiếu
hấp dẫn. Vậy câu hỏi vẫn là: Liệu Musk có thực sự phát minh ra cái gì
đó mới hay đơn giản chỉ là đổi mới những gì đã có?
Tôi nghĩ, sẽ
ít người phản đối nếu có ý kiến cho rằng Steve Jobs và Bill Gates là
những nhà đổi mới sáng tạo hàng đầu của thời đại chúng ta. Nhưng nếu bạn
muốn chẻ sợi tóc làm tư, không ai trong hai người này thực sự sáng chế
ra những sản phẩm mà họ đã bán ra ban đầu để xứng danh là những thần
tượng doanh nhân sáng tạo.
Máy tính thế hệ thứ tư của Steve Jobs
và Steve Wozniack - Apple Lisa - chịu ảnh hưởng rất nhiều từ chuyến thăm
ba ngày đến trung tâm nghiên cứu Xerox PARC, Palo Alto.
Jobs tin
tưởng rằng tương lai của máy tính sẽ là giao diện đồ họa người dùng
(graphical user interface - GUI) của nó, và muốn xem những gì các kỹ sư
của Xerox PARC đã thực hiện với công nghệ GUI, mặc dù GUI đã được phát
minh từ trước bởi Doug Engelbart, người vào thời điểm đó là một nhân
viên của Viện Nghiên cứu Stanford.
Xerox đã cho phép Jobs, Jef
Raskin (người nổi tiếng nhờ việc khởi đầu dự án máy tính Macintosh) và
các kỹ sư của Apple tiếp cận với giao diện đồ họa người dùng của họ để
đổi lấy cơ hội mua 100 nghìn cổ phiếu của Apple với giá trước IPO là 10 USD Mỹ mỗi cổ phiếu.
Kết
quả là Jobs và các nhân viên của ông có thể tái tạo, cải tiến và, vào
năm 1984, đã sản xuất đại trà và thương mại hóa thành công những gì
Engelbart đã phát minh và các kỹ sư của Xerox PARC đã đổi mới sáng tạo.
Bill
Gates và Paul Allen, mặt khác, đã cấp phép lần đầu tiên cho Unix, một
hệ điều hành máy tính đa nhiệm nhưng đặt tên cho nó lúc đầu là Xenix,
được Microsoft cấp phép từ AT&T năm 1979. Họ không bán Xenix ra thị
trường cho người tiêu dùng nhưng họ cấp phép sử dụng nó cho các công ty
phần mềm khác như Intel, Tandy, và Santa Cruz Operation (SCO).
Năm 1981, Microsoft mua bản sao CP/M (Control Program/ Monitor) với tên gọi 86-DOS từ Seattle Computer Products (SCP) với giá 50.000 USD.
Microsoft cho nó cái nhãn mới MS-DOS và làm việc với IBM để đạt được
các tiêu chuẩn CP/M mà IBM muốn có. Microsoft sau đó đã cấp phép 86-DOS
cho IBM, và nó đã trở thành PC DOS 1.0, nhưng giấy phép cũng cho phép
Microsoft cấp phép nó cho các công ty khác trong quá trình này.
Việc
mua lại này hóa ra lại là một vận may bất ngờ, đến mức SCP đã đưa
Microsoft ra tòa và tuyên bố rằng “Microsoft đã giấu giếm mối quan hệ
với IBM để mua hệ điều hành với giá rẻ”. SCP nhận được một triệu USD bồi
thường cho tổn thất của họ. Những quyết định kinh doanh khôn ngoan này
đã giúp củng cố sự thống trị ban đầu của Microsoft trên thị trường.
Mặc
dù vậy, không thể phủ nhận rằng, những việc họ làm đã thay đổi đáng kể
hướng đi của thế giới thông qua những đổi mới sáng tạo công nghệ mà họ
bán ra thị trường để sử dụng với cả mục đích công nghiệp lẫn dân dụng.