Tờ Yomiuri Shimbun (Nhật Bản) đã có một
bài bình luận về cách điều chỉnh hệ thống lưu giữ các ấn phẩm điện tử
trong kỷ nguyên số.
|
Sách điện tử là tài sản quý giá với hoạt động trí tuệ. Ảnh: Thanh Trần.
|
Theo
tờ báo này, các ấn phẩm điện tử như sách điện tử và tạp chí điện tử là
tài sản quý giá đối với các hoạt động trí tuệ của công chúng. Hiện tại,
theo hệ thống lưu trữ hợp pháp của chính phủ Nhật Bản, Thư viện Quốc hội
quốc gia Nhật Bản có nhiệm vụ thu thập và lưu trữ tất cả sách và tạp
chí xuất bản tại Nhật Bản. Các công ty xuất bản có nghĩa vụ phải gửi các
ấn phẩm của họ tới thư viện.
Vào năm 2013, sách điện tử miễn phí
và các ấn phẩm khác đã được bổ sung vào hệ thống lưu trữ và bắt đầu từ
ngày 1/1 năm nay, bản sửa đổi của đạo luật này yêu cầu các nhà xuất bản
nộp cho thư viện những ấn phẩm điện tử mà họ bán cho công chúng.
Theo
Viện Nghiên cứu Xuất bản Nhật Bản, doanh số bán ấn phẩm điện tử tại
nước này vào năm 2021 ước tính đạt 466,2 tỷ yên, tăng 18,6% so với năm
trước đó. Con số này chiếm gần 30% tổng thị trường xuất bản, bao gồm cả
các ấn phẩm trên giấy.
Cũng
ngày càng có nhiều sách và tạp chí chỉ được bán ở định dạng điện tử.
Tuy nhiên, những ấn phẩm như vậy có thể không còn truy cập được nếu các
nền tảng bán điện tử ngừng bán chúng hoặc xảy ra lỗi hệ thống.
Nhu cầu lưu trữ ấn bản số
Hạn
chế nguy cơ xuất bản phẩm điện tử bị phân tán và thất lạc cũng như bảo
quản chúng đúng cách là một thách thức mới nảy sinh cùng với tiến trình
số hóa.
Thư viện Quốc hội Nhật Bản có trách nhiệm lưu giữ các ấn
phẩm họ nhận được như tài sản chung của nhân dân và chuyển chúng cho các
thế hệ trẻ và cho phép người dùng xem chúng. Thư viện này cũng được kỳ
vọng sẽ đóng vai trò trung tâm trong việc thu thập các ấn phẩm điện tử
và duy trì dữ liệu thư mục.
Một số người trong ngành xuất bản đã
bày tỏ lo ngại rằng nếu các ấn phẩm điện tử được nộp cho thư viện, nội
dung của chúng có thể bị rò rỉ ra bên ngoài qua Internet và có thể nảy
sinh tình huống vi phạm bản quyền.
Khi vận hành hệ thống mới, Thư
viện Quốc hội đã hạn chế quyền truy cập vào các ấn phẩm điện tử đối với
các thiết bị đầu cuối được thiết lập trong thư viện và cũng hạn chế
nhiều người không thể truy cập một tác phẩm cùng một lúc. Các ấn phẩm có
sẵn trên trang web của thư viện được cho là chỉ giới hạn ở những ấn
phẩm mà chủ sở hữu bản quyền cho phép công khai.
Theo Yomiuri Shimbun,
hệ thống lưu trữ hợp pháp của chính phủ Nhật Bản không thể duy trì được
nếu không có sự tin tưởng giữa thư viện và nhà xuất bản. Cả hai bên
phải tiếp tục thảo luận để phát triển cho hệ thống tốt hơn nữa. Điều
quan trọng nữa là phải có sự tương thích giữa hệ thống lưu trữ tại Thư
viện Quốc hội và hệ thống lưu trữ ấn phẩm điện tử của các nhà xuất bản.
Cho
tới nay, Thư viện Quốc hội Nhật Bản vẫn đang thu thập thông tin trên
web về các tài liệu trực tuyến của các tổ chức công cộng. Họ cũng đang
kêu gọi sự hợp tác từ các trường đại học tư nhân, các đảng phái chính
trị và các tổ chức khác để thu thập những văn bản đó.
Tài liệu
trên trang web của các công ty tư nhân và trên các trang web đăng tiểu
thuyết và các tác phẩm khác cũng có thể phải tuân thủ hệ thống lưu trữ
hợp pháp. Bởi lẽ chúng cũng cần được bảo quản vì giá trị của chúng trong
việc phản ánh thời đại. Các cơ quan chức năng cần tiếp tục cân nhắc về
những nội dung cần lưu trữ giữa số lượng thông tin trực tuyến phong phú
lớn như hiện tại.
Nguồn: sưu tầm